- مینیمال‌های تاریخی ۱۳ (اصفهانی که شاه عباس ساخت)
اصفهانی که شاه عباس ساخت

وقتی که شاه عباس بزرگ پایتختش را به اصفهان منتقل، و تصمیم کرد این شهر را بزرگ و خوش منظر کند نه تنها به درباریان و بزرگان توصیه کرد هر کدام یک یا چند عمارت باشکوه و وسیع و مجلل بسازند بلکه کلیه دولتمندان را تشویق کرد که هر کس یک بنای بزرگ برای زیبایی شهر بپردازد. و چون باخبر شد که مقصود عطار دارایی فراوان دارد روزی برای دیدارش به دکانش رفت و با بیان مهرآمیز و دلجو که طبعش بدان آشنا بود به او گفت: مدتی دراز است که اوصاف حمیده شما را شنیده‌ام، و نیز آگاه شده‌ام که ثروت بی‌کران دارید، و این مزدی است که خدای بزرگ به پاداش پاکی ایمان، صفای دل، و خیرات و مبرات، و کوششی که در کار دستگیری مستمندان و آبادی شهر خود می‌کنید عطا فرموده است، و اگر شما پیر کریم طبع خداجوی استوارکار مرا به فرزندی خود بپذیرید سخت شادمان می‌شوم. در این صورت شما پدر، و فرزندانت برادر یا خواهر من خواهند بود، و باید مرا نیز مانند ایشان وارث ارث خود بدانید. اما من تدبیری به کار می‌برم که از مقدار ارث آنان حتی اندکی کاسته نشود. بدین معنی که اگر دوست دارید و مایلید حالا که هنوز زنده‌اید یک بنای عالی و زیبایی برای آسایش مردم و آرایش شهر بسازید.
شاه عباس بزرگ دارای جاذبه خاص و نفوذ کلام خارق العاده بود از این رو در تمام امور پیوسته مرادمند و کامیاب بود. عطار با رضای خاطر فرمان پذیر شد و اعلام داشت که در نزدیک‌ترین اوقات بدین کار آغاز می‌نهد؛ و این کاروانسرا را با صرف سه هزار تومان که معادل چهل و پنج هزار اکوست ساخت و به شاه تقدیم کرد.
پادشاه مشعوف شد، و به فرزندان عطار عنایتها فرمود...
- شاردن، ژان (۱۳۷۲)، سفرنامه شاردن جلد ۴ (ترجمه اقبال یغمایی)، تهران: توس، ص ۱۴۱۷.

سه‌شنبه ۲۸ دی ۱۳۹۵ ساعت ۲۳:۱۹